کودکان کار، بسته به داشتن یا نداشتن خانواده به ۳ نوع مختلف تقسیم می شوند:
کودک در خیابان
این کودکان خانواده ای دارند و از خانه برای کار خارج شده و در خیابان ها به کار مشغول می شوند.می توان گفت وضعیت این کودکان نسبت به باقی آن ها کمی بهتر است، چون خانواده ای داشته و خانه ای برای استراحت در شب را دارند.
کودکان کار و خیابانی
ین کودکان بیشترین آسیب را در بین کودکان کار متحمل می شوند. چرا که محل زندگی آن ها در خیابان است و هیچ خانواده ای ندارند. آن ها در بین کودکان کار دیگر و کارفرما های خود معمولا در خانه های کوچک و بدون امکانات زندگی می کنند.
فرزند خانواده خیابانی
این دسته از کودکان کار شامل افرادی می شود که به همراه خانواده خود در خیابان ها زندگی کرده و خانه ای برای زندگی ندارند. درواقع همه اعضای خانواده با یکدیگر به کار مشغول هستند و مکان استراحت آن ها معمولا در گوشه ای از خیابان است. این افراد معمولا بعد از ایجاد یک اتفاق یا فاجعه مثل مهاجرت، بلایای طبیعی و جنگ به این شکل درآمده اند.
جایگاه کودکان کار در قانون حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان
امکان ریشه‌کن کردن کار در بین کودکان در مدت زمان کم وجود ندارد و حل مسئله در طول زمان و با ایجاد راه حل هایی توسط مسئولین انجام می شود. با ایجاد راه هایی از طریق برنامه ریزی مناسب می توان از مشکلات آن ها کاست و از آسیب های مرتبط با آن نیز پیشگیری کرد. در سال ۱۳۸۱،قانون حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان با ۹ ماده به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. اما به دلیل مشکلات و ایرادات داخل آن باعث تدوین و تغییراتی دوباره لایحه ای با نام حقوق کودکان توسط مسئولان در این قانون شد. این لایحه مدت زیادی در دست قوه های مجریه و مقننه چرخید تا سرانجام اصلاحات آن توسط شورای نگهبان به تایید رسید و بعد از ابلاغ رئیس مجلس در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۹۹ به قانون تبدیل شد. به عقیده بسیاری از کارشناسان و جامعه شناسان، اجرای این قانون باعث رشد چشمگیری در حمایت از حقوق کودکان می شود. در متن قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، مسئولیت هایی به مراکز مختلف اجتماعی داده شده و در آن راه های کمک به کودکان کار ذکر شده است. همچنین در متن این قانون نکاتی در مورد تحلیل مسائل مربوط به آسیب‌های اجتماعی کودکان کار ذکر شده است. دخالت مستقیم دادستان ها در این موضوع، یکی دیگر از مواردی است که در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان درج شده است. به صورتی که در زمان در خطر بودن کودک، دستگاه های اجرایی حق مداخله مستقیم در مورد موضوع پیش آمده را دارند.(1)
