مجوزها
سال ۱۳۹۳ بود که برای اولین بار اسم «مدرسۀ کودکان‌کار صبح رویش» در کوچه‌های شهر پیچید تا جایی برای کودکی و رشد کودکان کار و در معرض آسیب محلۀ دروازه غار تهران باشد.با قد کشیدن بچه‌ها، صبح‌رویش هم بزرگ‌تر شد و امروز 1017 دانش آموز در 1۱ مرکز مشغول آموزش تحصیلی، یادگیری مهارت‌های زندگی ، مهارت‌های فنی و هدایت شغلی هستند و از خدمات درمانی، مددکاری و روانشناسی و پوشاک گرم، صبحانه و ناهار بهره‌مند می‌شوند.
صبح‌رویش یک سازمان مردم‌نهاد(NGO) و مستقل با مجوز از وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور، بهزیستی و فنی و حرفه‌ای است.
تمامی هزینه‌های صبح رویش توسط حامیان مردمی تأمین می‌شود.
برای مشاهده مقاله معضل کودکان کار کلیک کنید!
چشم انداز:
آینده‌ای که در آن کار کودکان بازی کردن است.
ماموریت:
برای کودکانمان آموزش همه جانبه و توانمندساز، برای جامعه‌مان آگاهی و مشارکت و برای تصمیم‌گیران آگاهی از ریشه‌ها و راهکارهای پایدار.
مراکز صبح رویش:
دبستان و پیش دبستانی پسرانه – شهید هرندی (دروازه‌غار)
دبستان و پیش دبستانی دخترانه – شهید هرندی (دروازه‌غار)
متوسطه دوره اول پسرانه – محله باغ‌آذری
هنرستان پسرانه – محله باغ‌آذری
متوسطه دوره اول دخترانه – شهید هرندی (دروازه‌غار)
تواستان (مرکز مهارت‌آموزی) – شهید هرندی (دروازه‌غار)
دانستان (دبستان دخترانه و دبستان پسرانه) – محله بیسیم
جابزی (مدرسه سیار کودکان‌کار)
خِرَدِستان (کودکان بازمانده از تحصیل) – شهید هرندی (دروازه‌غار)
مرکز رشد (آموزش مهارت‌های نرم و اتصال به بازارکار) – شهید هرندی (دروازه‌غار)
خانه دوستی (مرکز نگهداری شبانه‌روزی) – محله بیسیم
- واحد روانشناسی:
واحد روانشناسی صبح‌رویش با بهره‌گیری از نیروهای متخصص خود، برنامه ویژه‌ای را در سطح پیشگیری، مداخله در آسیب‌ها، درمان و ارتقاء سلامت روان دانش‌آموزان دنبال می‌کند. تیم روانشناسی، رویکرد تعامل مستمر و مستقیم با کودکان را به جای رویکرد ارجاعی برگزیده است و به صورت فرا تشخیصی و بر مبنای اصول ارتباطات و رفتار مبتنی بر کنترل درونی در مدرسه و در میان کودکان حضور فعال دارد. همچنین این تیم با طراحی و اجرای پروتکل‌های درمانی همچون کراپ (کمیته رسیدگی به آسیب‌های پر خطر) به صورت کاملاً علمی و پژوهش‌محور در مراکز آموزشی صبح‌رویش فعالیت می‌کند.
- واحد مددکاری اجتماعی:
واحد مددکاری اجتماعی صبح‌رویش به مسائل و مشکلات محیط پیرامونی کودکان کار در محل زندگی، محل کار، خانواده، اطرافیان و کلیه ارتباطات آن‌ها می‌پردازد. فعالیت مددکاران صبح‌رویش به گونه‌ای است که در ساعات آموزشی مدرسه در کنار کودکان و در ارتباط مستقیم با آن‌ها حضور فعال دارند و در زمان عدم حضور کودکان در مدرسه (کار یا فراغت) با بهره‌گیری از توان و تجربه خود و اطلاعات به دست آمده و ثبت شده در پرونده‌های مددکاری، به حمایت مستقیم در محل کار یا زندگی آن‌ها می‌پردازد.
- اتاق بازی‌آموزی:
- برکه بازیافت:
- صف مارپیچ:
از آن‌جا که صف‌های رایج در مدارس که کودکان در کلاس‌های جداگانه به ترتیب قد و پشت سر هم می‌ایستند، خود عامل ایجاد تقابل ، رقابت و مقایسه و حتی عدم برابری نشان می دهد، صف مدرسه صبح رویش به حالت مارپیچ طراحی شده است. به گونه‌ای که کودکان در کنار هم و دست به دست هم تمرین وحدت و دوستی و رفاقت می‌کنند و به جای از جلو نظام گفتن‌های پادگانی، از بغل وحدت می‌گویند و همراه با دست زدن و بالا پایین پریدن ( کودکی کردن) شعار دوستی و راستی می‌دهند.
- چتر گفت و گو:
ایجاد اختلاف و درگیری میان کودکان در سنین کودکی و نوجوانی بسیار طبیعی و رایج است. این تقابلات فرصت خوبی را ایجاد می‌کند تا روابط بین فردی و حل مسأله را به کودکانمان آموزش دهیم. یکی از اصلی‌ترین رویکرد‌های حل مسأله در این‌جا دعوت کودکان به گفت وگو است. به جای این‌که مانند یک دادگاه نقش قاضی را داشته باشیم و بخواهیم مقصر را پیدا و توبیخ کنیم، کودکان را به حل مشکل توسط خودشان دعوت می‌کنیم تا پشت میز گفت و گو بنشینند و درباره اختلاف خود گفت و گو کنند. چرا که نیاز به حل مسأله به خصوص از طریق گفت و گو از نیاز های مهم این کودکان در زندگی آینده است.
- نيکوکاری:
هر چند کودکان صبح رويش خود در معرض آسيب و فقر مادی هستند، اما يکی از برنامه‌های اساسی صبح رويش که به همراه کودکان انجام مي‌دهد، فعاليت دانش آموزان در جايگاه نيکوکار است. در واقع رويکرد تربيتی صبح رويش به گونه‌ای است که مي‌کوشد عزت نفس را در کودکان کار احيا نمايد و برای اين کار نياز به دو فاکتور خود کارآمدی و احساس ارزشمندی در کودکان است. پروژه‌های نيکوکاری صبح رويش اين دو فاکتور را از طريق انجام کارهای عام‌المنفعه توسط دانش آموزان برای افراد سکونت‌گاه های محروم در کودکان تقويت کرده و در واقع کودکانه که روزی خودرا در جايگاه محروم ،مستضعف و حتی نوعاً متکدی مي‌ديدند، در طی پروسه‌ای چند ساله با ارتقای عزت نفس ديگر به اقدامات دون شأن انسانی نپرداخته و خود را در جايگاه نيکوکار مي‌يابند.
لازم به ذکراست در صبح رويش عناوين کودک کار، آسيب و … در هيچ کدام از تابلوها و محيط مدرسه که کودکان در آن حضور پيدا مي‌کنند يافت نمي‌شود.
- دهکده:
طبیعت بستر ناب و مناسبی برای تجربه و یادگیری کودکان است. کلاس دهکده باغچه‌ای 200 متر مربعی است که از طریق ایجاد فرصت زندگی نزدیک به طبیعت، روح زندگی، نشاط و خلاقیت را در مدرسه زنده می‌کند و کودکان با فاصله گرفتن از سبک زندگی مصرف‌زده شهری، علاوه بر بهره بردن از زیبایی‌های طبیعی، به خلق ایده‌های نوآورانه می‌پردازند. همچنین با فعالیت بدنی در دهکده هیجاناتی را همچون خشم، به صورت مناسبی تخلیه شده و با ارتقای خودکارآمدی به عزت نفس کودکان و نیز افزایش روحیه همکاری،همدلی، ارتباط با طبیعت، ارتباط با خدا و دیگران افزایش می‌یابد.
در دهکده کودکان سبزی کاری، زراعت، ساخت خانه چوبی، نگهداری از دام و طیور و کاهگل کردن دیوار را تجربه می‌کنند.
- زنگ حال‌خوب:
زنگ حال خوب در راهروی مدرسه قرار گرفته است و علاوه بر کودکان، کادر مدرسه و همچنین میهمانان نیز می‌توانند با نواختن آن، دیگران را در حال خوب خویش، شریک کنند.
نواختن زنگ حال خوب، بهانه‌ای است برای اعلام حال خوب و انتشار شادمانی و امید به عنوان یکی از سرمایه‌های روانشناختی مثبت، در فضای مدرسه. کودکان با نواختن زنگوله شادمانی در مدرسه، تجربه شاد بودن با بهانه‌های ساده و شریک کردن دیگران در این حال خوب را تمرین می‌کنند.
- دیوار آرزوها:
تابلوی دلنوشته فرصتی است که کودکان می‌توانند آرزوها و دلنوشته‌های خود را بر روی کاغذی نوشته و بر روی تابلوی مخصوصی که برای این منظور در راهروی مدرسه قرار گرفته است، قرار دهند. نوشتن، هم ابزاری مناسب برای تخلیه هیجانی کودک است و هم روزنه‌ای را به منظور شناخت بهتر ذهن و دنیای کودک، پیش روی مربیان و درمانگران باز می‌کند.
نوشتن آرزوی بچه‌ها به این معنا نیست که قرار است ما یا حامیان مدرسه برآورده کننده این آرزوها باشیم، بلکه کودکان را برای رسیدن به آرزوهای‌شان با تلاش خودشان آماده می‌کنیم.
- درخت شخصیت:
در درخت شخصیت، عکس و نقاط برجسته زندگی افرادی که در ابعاد مختلف فکری، اجتماعی، علمی، فرهنگی و ….منشأ اثر بوده‌اند، نمایش داده می‌شود. شخصیت‌های انتخاب شده قرابت‌هایی با سبک زندگی و شرایط کودکان، داشته‌اند و با تلاش و اراده توانسته‌اند تغییرات زیادی را در زندگی خود و اطرافیان‌شان رقم بزنند.
- دیوار هویت:
- دیوار لبخند:
- مدرسه را به بچه‌ها بسپاریم (دیوار مسئولیت‌ها):
مسئولیت‌پذیری می‌تواند یکی از آموزش‌های مورد نیاز کودکان برای حال و آینده باشد. در الگوی رویش کار مدرسه به بچه‌ها سپرده می‌شود تا از طریق درگیر ساختن کودکان در فعالیت‌های مختلف، اعتماد به نفس، مسئولیت‌پذیری، قدرت سازماندهی و حس خودکارآمدی آنان افزایش یافته و بستر مناسب برای مسئولیت‌پذیرانه آنان فراهم گردد.
- هم‌سفرگی:
دانش‌آموزان در فضایی مانند خانه ضمن مشارکت در فراهم آوردن وسایل صبحانه و نهار، با پهن کردن سفره بر روی میز، به صورت گروهی، هم‌سفره می‌شوند و آداب اجتماعی از جمله در کنار هم بودن، بر سر یک سفره نشستن و مشارکت جمعی را تمرین می‌کنند.
- فضاسازی کلاس ها توسط بچه‌ها:
طراحی فضای مدرسه، کلاس، دیوارها و تجهیزات در یادگیری کودکان بسیار مؤثر است . این فضاسازی با ایده‌ها و مشورت کودکان و مشارکت خودشان انجام می‌شود تا ضمن ارتقای مسئولیت‌پذیری و مشارکت آن‌ها، موقعیت یادگیری، همکاری، روابط بین فردی، خود آگاهی و … فراهم می‌شود و محیط مدرسه با ایده و دستان خود بچه‌ها زیبا و دوست داشتنی شود.
